Veel mensen hebben nog nooit van kattenaids gehoord. Wat is kattenaids voor ziekte? Meestal leren mensen dit virus kennen wanneer hun eigen kat ziek wordt en er een FIV test gedaan wordt en dan …..ontstaat er complete paniek vanwege onbekendheid. Dit is helemaal niet nodig. In deze blog ga ik je er van alles over vertellen.

FIV staat voor Feline Immunodeficiëntie Virus. Het virus dat kattenaids veroorzaakt. Het is goed te vergelijken met HIV, de menselijke variant die AIDS veroorzaakt. AIDS staat voor Acquired Immuno Deficiency Virus, dat wil zeggen dat het virus het afweersysteem kapot maakt. Tussen besmetting met het virus en het optreden van de symptomen kan een lange periode zitten. Uiteindelijk treed AIDS op, met daarbij onder andere infecties, tumoren en andere ziektes die het hele lichaam beïnvloeden.

Ondanks dat HIV en FIV erg op elkaar lijken, kan je als mens niet ziek worden van FIV en als kat niet van HIV.

Wat is kattenaids?       

FIV komt wereldwijd voor. In 1986 werd in Californië (VS) het FIV-virus ontdekt, toen bleek dat veel katten ziek werden en hun weerstand verzwakt werd: allerlei infecties kwamen te voorschijn. Na uitgebreid onderzoek kwamen ze erachter dat het te maken had met een toen nog onbekend verschijnsel: FIV. Dit virus is een ‘lentivirus’: dat wil zeggen: een zeer traag virus met een zeer lange tijdsduur.

Het ziekteverloop is vergelijkbaar met HIV. Het FIV vernietigt een deel van de witte bloedcellen, waardoor het immuunsysteem aangetast wordt. Die witte bloedcellen hebben ze juist nodig om tegen allerlei infecties te kunnen vechten. Bacteriën, virussen en dergelijke hangen constant in de lucht, maar gezonde katten worden hier niet ziek van. Een FIV-kat is hier echt heel erg gevoelig voor. De FIV-kat loopt allerlei ziektes op zoals longontsteking, huidproblemen, luchtweginfecties, nierproblemen enz. omdat het immuunsysteem zo onder druk wordt gezet. Eenmaal besmet met FIV, blijft de kat ook besmet.
Wereldwijd zijn er 2,5 tot 4 % huiskatten besmet met het FIV virus.

Hoe kan een kat besmet raken met het FIV-virus?

Het virus wordt overgebracht via bloedcontact. Vooral via directe vecht- en bijtwonden worden katten besmet. Dus niet via contact tussen katten die elkaar wassen of uit hetzelfde bakje eten.

In principe kan elke kat FIV oplopen, maar ongecastreerde katers vechten meer en hebben dus een verhoogd risico op het krijgen van dit virus.

Ook voor ongesteriliseerde poezen die buiten lopen vormt het virus een risico. Iedere katteneigenaar die gaat fokken komt het vroeg of laat tegen. Voordat de poes bij de kater mag komen moet er een bloedtest uitgevoerd worden. Er wordt getest op FIV (aids) en FeLV (leukemie). FIV is een ziekte die niet alleen bij fokkers met raskatten voorkomt maar ook bij eigenaren van “gewone” huiskatten.

Na ‘gedekt’ te zijn door een kater, zal de kater als onderdeel van het paringsritueel vaak in haar nekje bijten. Hierdoor kan de poes besmet raken. Een besmette moederpoes kan meestal ongestraft haar kittens zogen: besmettingsgevaar is in dit geval klein. Toch is het goed om de kittens zo snel mogelijk zelf met een flesje groot te brengen. Zwanger mag een FIV-poes echt nooit zijn. Is dit toch het geval, dan is het verstandig om de zwangerschap te stoppen.

Wat zijn de symptomen van FIV?

Meestal hebben besmette katten:
Chronische ontstekingen in de bek, tandproblemen
Chronische diarree
Huidproblemen (o.a chronische abcessen)
Vermagering (gewichtsverlies)
Verandering in gedrag (neurologische afwijkingen o.a toevallen)
Luchtweginfecties (chronisch)
Gevoeliger voor tumoren ( lymfeknopen gezwollen, kanker in organen)
Koorts
Oogontstekingen (o.a glaucoom, blindheid, keratitis, oogontsteking (uveitis) => het regenboogvlies (of de iris) is verkleurd)
Bloedarmoede (vermindering rode en witte bloedcellen)
Feline leukemie (leucose) is vaak in combinatie met FIV: het is dus heel belangrijk dat een FIV-kat ook wordt getest voor leucose.

Verschillende stadia na de FIV besmetting:

Stadium 1
Acute stadium. Dit stadium kan zonder ziekteverschijnselen gebeuren. Dit stadium gebeurt  vrij snel na de besmetting. De kat kan wat beroerd en koortsig zijn, de lymfeknopen zijn wat vergroot en vaak is er diarree. Meestal wordt er in dit stadium niet aan een FIV-besmetting gedacht, het lijkt ook het meest op een onschuldige virusinfectie.

Stadium 2
Asymptomatische fase. De kat is een asymptomatische drager van het FIV virus, dat betekent dat de kat geen ziekteverschijnselen laat zien. Maar wel besmet is en dus wel andere katten kan besmetten. In deze periode kan het lijken dat de kat gezond is, dit kan een aantal jaren duren, soms zelfs langer dan 5 jaar.  

Stadium 3 en 4 Stadium 3 en 4 lopen eigenlijk een beetje in elkaar over. De vage klachten, als koorts, oogontstekingen (uveitis), verminderde eetlust, gewichtsverlies, bloedarmoede en opgezette lymfklieren worden in stadium 4 wat duidelijker en vaak chronisch. De katten hebben vaak ernstige tandvleesontstekingen, zijn sneller moe, oogontstekingen, vermageren, lymfeknoopzwelling, benauwdheid, hebben sneller huidinfecties en vaak diarree. Je merkt nu dat het slechter gaat met de kat. Vanaf nu zal het eigenlijk alleen maar slechter worden maar ook hier kunnen maanden en soms jaren overheen gaan.

Stadium 5
Stadium 5 is het echte aidsstadium. Uiteindelijk zal een deel van de katten een stadium bereiken vergelijkbaar met AIDS bij de mens. De kat vermagert, krijgt chronische ziekteproblemen en allerlei bijkomende infecties die hij niet kan overwinnen bijvoorbeeld longontsteking. Neurologische verschijnselen (zenuwafwijkingen) worden nogal eens gezien bij katten met AIDS.

Hoe is FIV vast te stellen?

FIV is net zoals FeLV, vast te stellen met hulp van een bloedonderzoek. Met hulp van een bloedtest worden antilichamen tegen het FIV virus aangetoond. De meeste katten maken antilichamen 3-4 weken na infectie. Een eenmalige positieve uitslag betekent dat de kat besmet is.

Is FIV te behandelen?

Kattenaids is helaas niet te genezen. De therapie bestaat uit het onderdrukken van de bijkomende infecties met antibiotica.

Er is momenteel in Nederland nog geen vaccin beschikbaar tegen FIV.

Het is erg belangrijk dat katten waarbij FIV is vast gesteld geen andere katten kunnen besmetten. Dit betekent dat ze alleen moeten wonen en dat ze ook niet meer naar buiten mogen. Dit ter bescherming van andere katten!

Het is van groot belang dat u FIV-katten aan zo weinig mogelijk stress blootstelt en laat leven in een rustige omgeving, gekoppeld aan de juiste verzorging: gezonde voeding, extra vitamines en een ondersteuning met medicatie, als dit nodig is.

Hoe is FIV te voorkomen?

Het risico op besmettingen met FIV is het kleinst bij katten die binnen worden gehouden. Katten die in een groep leven, goed met elkaar overweg kunnen en dus niet veel vechten lopen de minste kans.

Katten die in grotere groepen worden gehouden, moeten regelmatig gecontroleerd worden. Gezonde en zieke katten moeten apart worden gehouden.

Komt er een nieuwe kat in een bestaande groep, dan is het verstandig deze kat eerst te testen voordat hij in de groep mag. De kat zal dan eerst 4 weken apart moeten worden gehouden van de rest en daarna kan bloedonderzoek plaatsvinden.

Wat is de toekomst voor een kat met aids?

Door de lange periode (gemiddeld 5 jaar) die zit tussen besmetting met het virus en het ontwikkelen van ziekteverschijnselen hebben katten met FIV een betere prognose dan katten met FeLV. Zij kunnen meestal nog een aantal jaren een goed leven hebben voordat zij te ziek worden. Helaas zal ook een kat met aids uiteindelijk overlijden aan de problemen van de ziekte.